Mijn top 10 (+1) favoriete tuinplanten 2024
Het is weer zo ver, de derde editie van mijn top 10 (+1) favoriete tuinplanten. Ze worden ongelofelijk goed gelezen, wat heel leuk is om te zien! Bedankt voor jullie enthousiasme.
Dit jaar heb ik een selectie planten gekozen die mijn groene hart sneller doen kloppen en die ik uiteraard in mijn nieuwe tuin heb geplant. Wanneer ik het handboek erbij pak van Hans Kramer, blijk ik nogal een ouderwetse smaak te hebben... Campanula, Coreopsis, Achillea. Gelukkig zit ik nog niet zo lang in de tuinwereld, dus die stempels kunnen me gestolen worden. Verder zitten er in de top 10 (+1) veel gele planten. Misschien een klein beetje expres... Om te laten zien dat mooi geel niet lelijk is en het eigenlijk een onmisbare kleur is in de tuin. Je moet naar net weten welke geel gekleurde planten je moet kiezen, én hoe je ze moet combineren.
Verder spelen bladstructuur en bladverkleuring in de herfst onder de vaste planten ook een rol in deze top 10, die net als de kleur van de bloem, een zeer belangrijk onderwerp zijn in het samenstellen van je plantenkeuzes.
De +1 plant is dit keer niet een 'echte' plant, maar een bloembol. Voor degene die een kleinere tuin hebben en weinig ruimte voor planten, is zo'n zomerbloeiende bloembol een oplossing voor meer kleur in de tuin. Wie wordt daar nou niet blij van.
Hopelijk kan de top 10 (+1) van dit jaar jullie weer inspireren! Veel leesplezier.
NUMMER 1 | OENOTHERA 'SULPHUREA' | TEUNISBLOEM
Met stipt op nummer 1. Oenothera 'Sulphurea'. Wie mij op Instagram volgt heeft hem waarschijnlijk al vaker voorbij zien komen. Ik ben oprecht een beetje geobsedeerd door deze plant. En dat komt wellicht omdat ze continue veranderd en er niet dag in dag uit er hetzelfde uitziet. Wanneer ik 's ochtend de deur uitstap, zijn de bloemen al in de fase dat ze dichtgaan (zie rechtse foto hieronder). Naarmate de ochtend verstrijkt zullen de bloemen langzaam afsterven en veranderen ze in abrikoosachtige propjes. Die, ook al zijn ze aan het afsterven, heel erg mooi van kleur zijn. In het verloop van de dag zie je alweer nieuwe, kleine gele streepjes ontstaat bij sommige knoppen. Tijd voor de volgende ronde. Rond een uurtje of 9 's avonds ontvouwen zich daar de nieuwe bloemen (linkse foto) om vervolgens de hele nacht te bloeien. Dit betekent dat wij het grootste gedeelte van de tijd de mooie bloem helemaal niet zien. Maar dit mysterieuze gedrag maakt het misschien juist zo leuk. En de nachtvlinders zijn er in ieder geval heel blij mee.
Ik lees overal dat ze heerlijk ruiken, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik dat nog niet heb ondervonden. Weer zo mysterieus!
Verder kan de plant ook uitzaaien. Wat soms een leuke eigenschap kan zijn. Ik heb ze hier thuis gecombineerd met andere zaaiende planten zoals Stipa tenuissima, Potentilla 'Miss Willmott' en Cenolophium denudatum. Daarnaast staat de lichtblauwe Salvia 'Crystal Blue' er ook tussen (deze zaait niet). Met al dat gezaai zullen deze borders rond de schuur er elk jaar anders uitzien, waar ik erg naar uitkijk. Het betekent ook dat ik de borders goed in de gaten moet houden en de regie in handen moet houden om te voorkomen dat het een soepzootje wordt.
Verandering in bloei, kleur en standplaats. De teunisbloem is allesbehalve saai, en ook nog eens prachtig van kleur. Een absolute must-have!
Hoogte: 75 cm
Bloeiperiode: juli - oktober
Standplaats: zonnig
NUMMER 2 | CAMPANULA 'LODDON ANNA' | KLOKJESBLOEM
De soort Campanula komt in vele vormen, zowel in bodembedekkers als vaste planten. Ze is al erg lang in de omloop (lees ouderwets) en heeft in mijn ogen - op afstand - wat weg van de Phlox. Aangezien ik geen groot fan ben van de Phlox, maar wel van het effect van de Phlox in een border, is dit een mooie vervanging. Vooral de lactiflora soorten onder de Campanula's spreken mij erg aan. Lactiflora is samengesteld uit de Latijnse woorden lactis (melk) en flora (godin van de bloemen). Campanula 'Loddon Anna' (de rechtse foto hieronder) heeft mooie, lieve roze/lila bloemetjes die makkelijk combineren met wat meer pittige kleuren, maar je kunt ze ook makkelijk combineren met dezelfde soort, maar dan in een andere kleur. Campanula 'Prichard Variety' is de lila/blauwe versie en Campanula 'Borders Blue' en wat blauwere versie (zie linkse foto).
Het enige nadeel van deze Campanula is dat het blad erg snel kan verbranden, plant ze dus niet in de volle zon, maar in de halfschaduw. Teveel droogte houden ze ook niet van. Ze stellen dus nogal wat eisen aan hun standplaats, maar zodra ze bloeien is het genieten geblazen. Ook de zoemers onder ons zijn erg dol op deze planten.
Hoogte: 120 cm
Bloeiperiode: juni - augustus
Standplaats: halfschaduw
NUMMER 3 | COREOPSIS 'MOONBEAM' | MEISJESOGEN
In dezelfde kleurencategorie als de Oenothera: de Coreopsis. Ik kende deze plant nog niet totdat ik ze had uitgezet bij van een ontwerp voor een daktuin van Piet Oudolf (rechtse foto). Hier zie je een mooi zomerbeeld waarbij het zachtgele mooi wordt gecombineerd met de Sedums (in het roze/rood), Stachys (zilverbladerige planten) en Festuca (grotere siergras). Deze plant moest en zou ik ook in mijn eigen tuin planten.
Met haar fijne bladeren en zachtgele bloemen oogt deze plant heel erg teer, maar ze staat haar mannetje in een samengestelde groep met planten. Op de derde foto zie je haar aan de voorkant en ik zal je eerlijk vertellen dat de border er zonder deze plant er een stuk minder boeiend uit zou zien. Ze laat andere planten mooier uitkomen en vice versa. Klein en geel, maar superwaardevol. Een top tuinplant die maand na maand bloeit en zoals je ziet, met elk soort kleur én bladtextuur te combineren valt. Aanschaffen die handel.
Hoogte: 30 cm
Bloeiperiode: juni - september
Standplaats: Zonnig
NUMMER 4 | GERANIUM WLASSOVIANUM | OOIEVAARSBEK
In de borders gaat het niet alleen om de bloemen. Soms is het ook fijn dat het blad juist de hoofdrol speelt. Dit is de helft van de tijd zo bij Geranium wlass0vianum. In de zomer bloeit deze Geranium rijkelijk met paarse bloemen. Ze vormt een mooie en gezonde bos, maar vraagt niet teveel aandacht van ons oog in deze periode. De andere helft van de tijd, tijdens de herfst, is dat andere koek en valt ze enorm op door haar felrode bladverkleuring (deze foto volgt nog zodra het zover is). Dit is net zoals de herfstkleur van de Amsonia een interessant gegeven waar je leuk mee kan spelen.
Een combinatie van Amsonia, siergrassen en deze Geranium zorgt voor een spectaculair herfststuk. Dit toont aan dat de herfst minstens zo interessant is als de lente en zomer.
Hoogte: 40 cm
Bloeiperiode: juni - september
Standplaats: zonnig, halfschaduw
NUMMER 5 | SERRATULA BULGARICA | ZAAGBLAD
Serratula is dé perfecte plant om body en structuur aan je border te geven. Er zijn maar weinig planten die zo sprekend beeld hebben qua blad, ook zeker op afstand, als deze plant. Dat is net als de Geranium de reden dat ik deze plant gebruik. In mijn border is dit een flinke knoepert met haar donkergroene, glanzende blad tussen de wat fijnere beplanting. En met deze eigenschappen versterkt ze mooi het karakter van de andere planten. Omdat de plant erg flink wordt, zou ik ze nooit in een grotere groep dan 3 planten en de kleine groepjes op grotere afstand van elkaar houden.
De bloemen zijn een extra cadeautje. Ze zweven hoog boven de grove bladeren en doen je eigenlijk denken aan de bloemen van de Cirsium, maar dan de witte versie. Insecten zijn er dol op.
Nog een voordeel van deze hoge plant is dat ze goed tegen wind kan. Windkracht 7 is geen probleem (en aangezien hier in Zeeland 90% van de tijd de pruik van je hoofd vliegt, is het fijn om planten te hebben die goed tegen de wind kunnen). Ze buigt vrolijk mee en zodra de wind gaat liggen staat ze weer kaarsrecht overeind.
Hoogte: 160 cm
Bloeiperiode: juni - augustus
Standplaats: zonnig, halfschaduw
NUMMER 6 | TELLIMA GRANDIFLORA 'FOREST FROST' | FRANJEKELK
Mooie schaduwplanten selecteren blijft vaak lastig, maar deze voorjaarsbloeier kan nu op je lijstje. Tellima 'Forest Frost' is een mooie schaduwplant die ook prima wat zon verdraagt. De bloemen vallen niet erg op, maar wanneer je dan goed kijkt, word je heel blij van wat je ziet; een mooi verloop van witte naar felroze bloempjes. De plant kan na enige tijd wel wat rommelig worden (wordt vaak aangeboden als bodembedekker) dus de plant niet te veel zijn gang laten gaan is in border wel van toepassing...
En je gelooft het niet, ook deze plant heeft een mooie roodachtige herfstverkleuring in het blad. Het kan niet op!
Hoogte: 60 cm
Bloeiperiode: mei - juni
Standplaats: zonnig, halfschaduw, schaduw
NUMMER 7 | PYCNANTHEMUM VIRGINIANUM | BERGMUNT
Al een tijdje was ik bekend met Pycnanthemum muticum die erg aan een Monarda doet denken, totdat ik deze soort bestelde bij Plantwerk. Het is een plant die je niet van kilometers afstand ziet, maar met haar ingetogen uiterlijk juist andere planten mooier doet uitkomen, zoals goed te zien is op de afbeelding hier rechts onder. Daar staat ze tussen een Monarda en een Helenium in die door het frisse blad en kleine witte bloemetjes (die op die van de Calamintha doen lijken) van de bergmunt nóg mooier uitkomen. Een tuin met alleen maar knallende planten zorgt voor een kermis, dus planten zoals deze zijn onmisbaar.
Naast het rustige en fijne uiterlijk ruikt ze heerlijk en zou de plant eetbaar zijn. Zelf heb ik ze nog niet in de pastasaus verwerkt, maar
het schijnt erg lekker te zijn.
Hoogte: 80 cm
Bloeiperiode: juni - september
Standplaats: zonnig
NUMMER 8 | LIMONIUM LATIFOLIUM | LAMSOOR
Een vrij bekende plant onder veel tuinontwerpers (denk ik), maar eentje die ik toch maar weinig voorbij zie komen. Ik heb deze plant gekozen in de top 10 zodat ik zoveel mogelijk interessante plantensoorten en sferen in een beplanting kan laten zien. De Limonium heeft de mooie eigenschap om een meer dromerige sfeer te creëren in de border doordat haar bloemen, die een paarse wolk vormen, zo goed blenden met de rest van de beplanting.
In de testtuin had ik grotere groepen van Deschampsia 'Palava' gecombineerd met kleinere groepen Limonium. Deze twee zorgden samen voor een wazige beige en lila-achtige sfeertje. Daartussen staan planten met een meer sterker silhouette, zoals Silphium, Cephalaria en de uitgebloeide Allium. Ik denk dat de combinatie van planten die geen structuur hebben, gecombineerd met planten die juist een sterke structuur hebben, een sterke basis is voor veel beplantingsplannen. Je kunt met dit uitgangspunt eindeloos combineren.
Hoogte: 50 cm
Bloeiperiode: juli - augustus
Standplaats: zonnig
NUMMER 9 | ACHILLEA 'MOONSHINE' | DUIZENDBLAD
De voorlaatste gele plant van de top 10: Achillea 'Moonshine'. Deze doet al sinds 1958 mee (ik heb alvast de rekensom gemaakt, dus 66 jaar) in de tuinwereld. Hoeveel zullen er daar wel niet van geplant zijn!
Ik heb ze tijdens mijn verhuizing van de testtuin niet achter gelaten en nu staan ze in mijn nieuwe tuin in Veere, want ik zou simpelweg niet zonder ze kunnen. De verhuizing kwam precies optijd, want je moet de planten om de zoveel jaar toch scheuren, anders ben je ze kwijt. Alhoewel ik dit soort gele kleur niet per se heel mooi vind (ik houd meer van het zachte geel), kan je ze toch heel erg mooi combineren met andere planten zoals het lila van de Nepeta of het donkere blad van de Sedum. Het allermooiste van deze plant is het zwarte, afgestorven wintersilhouette van de schermbloemen. Deze schermbloemen blijven de hele winter mooi overeind staan en wanneer de magische winter dan zijn werk doet en de bloemen bevriezen, heb je een prachtige border in de maanden waarvan we ooit dachten dat ze niet interessant waren.
Hoogte: 50 cm
Bloeiperiode: mei - september
Standplaats: zonnig
NUMMER 10 | ERODIUM CHRYSANTHUM | REIGERSBEK
De laatste en misschien wel de mooiste geel bloeiende plant die er is. Van deze plant word ik super enthousiast:
prachtig, interessant grijs blad met fijne, Geraniumachtige, gele bloemetjes. Deze plant is zo uniek in haar uiterlijk en met die reden zó goed te combineren met andere planten. In de steeds populairder wordende graveltuinen past ze perfect, net als in deze tuin die ik recent online heb gezet. Dit is trouwens geen standaard graveltuin met Lavendel, Euphorbia en Nepeta. Maar een graveltuin waar groene bladstructuren en tinten het uitgangspunt waren zoals Phlomis, Geum, Sporobolus en ja... Erodium.
In mijn eigen tuin heb ik haar ook toegepast, maar dan heel anders. Hier staat ze naast Stachys 'Big Ears', Coreopsis 'Moonbeam', Amsonia 'Blue Ice, een donkerbladerige Polemonium en Sporobolus heterolepis.
De opties zijn eindeloos. Probeer de plant maar eens uit zou ik zeggen (L).
Hoogte: 25 cm
Bloeiperiode: mei - augustus
Standplaats: zonnig
NUMMER 11 | ALLIUM 'RED MOHICAN'
De allerlaatste, nummer 11. Bloembollen zijn met verschillende redenen onmisbaar in de tuin: ze zorgen ervoor dat het bloeiseizoen verlengt wordt (die door het gebruik van bloembollen al in februari begint), ze zorgen voor extra structuur (in bloei of uitgebloeid), ze zorgen voor meer dynamiek in de tuin én voor meer kleur. In mijn kleine stadstuin in Rotterdam waren ze dan ook erg welkom, vooral deze bordeaux rode Allium die net even wat anders is dan de andere Alliums.
Om de Allium op haar mooist uit te laten komen heb ik er één per vierkante meter geplant, evenredig door de tuin heen. Op die manier zie je haar af en toe boven piepen tussen de verschillende planten die in je tuin staan en ontstaat en er de mooiste combinaties.
Uitgebloeid laat ik haar ook staan.
Hoogte: 100 cm
Bloeiperiode: juli - augustus
Standplaats: zonnig, halfschaduw
Zo, dat was hem dan! De top 10 (+1) favoriete tuinplanten van 2024. Het doel van deze blog was om te laten zien dat wanneer je het karakter van een plant goed kent, of het nou om de bloei, de bladtextuur, de bladverkleuring, de ruimte die het inneemt, de sfeer die het creëert, de zaaieigenschappen of het wintersilhouetten gaat, je eindeloos kunt spelen met het combineren van planten. En wanneer je dit goed doet, je niet alleen een stukje waardevolle, natuurlijke tuin krijgt, maar een levend kunstwerk an sich.
Bedankt voor het lezen en tot de volgende!
Liefs,
Linda
De laatste boeken van The power of Plants zijn nu nog beschikbaar. Hierna wordt het tijd voor een nieuw boek :)
Commentaires